Nước mắm là món “quốc hồn, quốc túy”của người Việt, là thứ làm cho ẩm thực Việt phân biệt với phần còn lại của ẩm thực thế giới. Có lẽ vì thế mà “tín đồ nước mắm”gốc Việt đã lớn tiếng khẳng định “nước mắm là sản phẩm ‘riêng có’của người Việt”!

Việc chế biến nước mắm nhỉ thì công phu hơn. Cách chế biến nước mắm nhỉ khác hẳn với cách chế biến nước mắm trong thùng lều như đã kể ở trên. Mắm nhỉ ở Phan Thiết thường được muối bằng loại cá chỉ sọc vàng.

Khác hẳn với nước chấm công nghiệp, nước mắm truyền thống là sản phẩm được làm hoàn toàn theo phương pháp ủ chượp thủ công của cha ông. Mắm được chắt cốt từ tinh chất cá cơm và muối được ngâm dầm trong các lu, vại…