Trong mỗi tách cà phê đặc sản Arabica thơm lừng, không chỉ có hương vị tinh tế mà còn ẩn chứa cả một hành trình dài đầy tâm huyết – từ những sườn đồi xanh mướt nơi vùng cao nguyên, qua bàn tay cần mẫn của người nông dân, đến quy trình sơ chế, rang xay và pha chế đầy nghệ thuật. “Từ nông trại đến tách cà phê” không chỉ là một quá trình sản xuất, mà còn là câu chuyện về chất lượng, tính bền vững và niềm đam mê của những con người đang ngày ngày viết nên bản sắc cà phê Việt Nam trên bản đồ thế giới. Chủ đề này là một hành trình rất thú vị, đặc biệt là với cà phê Arabica đặc sản (Specialty Arabica Coffee). freSy sẽ chia nhỏ hành trình này thành các giai đoạn chính để các bạn hiểu rõ hơn nhé!
1. Trồng trọt (Cultivation)
Vị trí địa lý: Cà phê Arabica được trồng ở vùng cao, khí hậu mát mẻ (thường từ 1.000–2.000m so với mực nước biển). Việt Nam có vùng trồng Arabica nổi bật như Cầu Đất (Đà Lạt), Khe Sanh (Quảng Trị), Sơn La.
Giống cây: Arabica có nhiều giống như Typica, Bourbon, Caturra, SL28, Gesha…
Chăm sóc: Cần đất màu mỡ, lượng mưa ổn định, bóng râm và quy trình canh tác bền vững.
2. Thu hoạch (Harvesting)
Thu hoạch chọn lọc: Chỉ hái quả chín đỏ bằng tay (hand-picking) để đảm bảo chất lượng đồng đều.
Thời điểm: Mỗi năm một mùa vụ, thường vào cuối năm đến đầu năm sau (tùy vùng).
3. Sơ chế (Processing)
Có 3 phương pháp chính:
Washed (Ướt): Cho hương vị sáng, chua thanh, sạch sẽ.
Natural (Khô): Ngọt, nhiều hương trái cây, body dày.
Honey (Bán ướt): Kết hợp giữa hai cách trên, cân bằng vị.
4. Phơi và bảo quản (Drying & Storage)
Phơi: Cà phê được phơi trên giàn cao hoặc sân để đạt độ ẩm 10–12%.
Bảo quản: Trong bao đay hoặc kho lạnh để giữ chất lượng trước khi rang.
5. Xay xát & phân loại (Milling & Grading)
Tách vỏ trấu, phân loại theo kích cỡ, trọng lượng và loại bỏ hạt lỗi.
Chỉ những hạt đạt tiêu chuẩn mới được gọi là Specialty (điểm đánh giá trên 80/100 theo SCA).
6. Rang (Roasting)
Rang thủ công hoặc công nghiệp, tùy mục tiêu hương vị.
Cấp độ rang (light, medium, dark) ảnh hưởng trực tiếp đến mùi vị.
Quá trình rang cần chuyên môn cao để tôn lên đặc tính vùng trồng.
7. Xay và pha chế (Grinding & Brewing)
Tùy phương pháp pha (espresso, pour-over, French press...) mà chọn độ xay phù hợp.
Barista cần kỹ năng kiểm soát nhiệt độ nước, thời gian chiết xuất, tỷ lệ nước và cà phê.
8. Thưởng thức (Tasting)
Cà phê đặc sản không cần nhiều đường hay sữa. Hương vị thường đa dạng như trái cây, chocolate, hoa, mật ong…
Trải nghiệm thưởng thức cà phê đặc sản là một phần của văn hóa cà phê hiện đại.
Kết luận
Từ những sườn đồi cao nguyên lộng gió đến từng ngụm cà phê tinh tế trên môi, hành trình của hạt cà phê Arabica đặc sản là một bản giao hưởng của thiên nhiên, lao động và đam mê. Mỗi công đoạn – từ trồng trọt, thu hái, sơ chế đến rang xay và pha chế – đều góp phần tôn vinh giá trị thực sự của cà phê: không chỉ là một thức uống, mà là một nghệ thuật sống. Khi bạn thưởng thức một tách Arabica đặc sản, đó không chỉ là sự cảm nhận hương vị – mà còn là sự kết nối với đất, với người, và với cả một hành trình đầy cảm hứng phía sau mỗi hạt cà phê.